એક મોટો નિર્ણય લેતા, ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ હોસ્પિટલો અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ માટે UPI ચુકવણી મર્યાદા વર્તમાન રૂ. 1 લાખથી વધારીને રૂ. 5 લાખ કરવાની જાહેરાત કરી છે.
ડિસેમ્બર માટે દ્વિ-માસિક નાણાકીય નીતિની જાહેરાત કરતા, RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે જણાવ્યું હતું કે યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ (UPI) ટ્રાન્ઝેક્શનની વિવિધ શ્રેણીઓની મર્યાદાની સમયાંતરે સમીક્ષા કરવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું, ‘હવે હોસ્પિટલો અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને ચૂકવણી માટે UPI ટ્રાન્ઝેક્શન મર્યાદા પ્રતિ ટ્રાન્ઝેક્શન રૂ. 1 લાખથી વધારીને રૂ. 5 લાખ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો છે.’
વધેલી મર્યાદા ગ્રાહકોને શિક્ષણ અને આરોગ્ય સંભાળના હેતુઓ માટે વધુ રકમની UPI ચૂકવણી કરવામાં મદદ કરશે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે રિકરિંગ પ્રકૃતિની ચૂકવણી કરવા માટે ઈ-મેન્ડેટ ગ્રાહકોમાં લોકપ્રિય બની ગયા છે.
ઈ-મેન્ડેટ ફ્રેમવર્ક હેઠળ, રૂ. 15,000 થી વધુના રિકરિંગ વ્યવહારો માટે પ્રમાણીકરણનું વધારાનું પરિબળ (AFA) જરૂરી છે.
ગવર્નરે કહ્યું, ‘હવે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સબ્સ્ક્રિપ્શન, ઇન્શ્યોરન્સ પ્રીમિયમ સબસ્ક્રિપ્શન અને ક્રેડિટ કાર્ડ રિપેમેન્ટની રિકરિંગ પેમેન્ટ્સ માટે આ મર્યાદાને 1 લાખ રૂપિયા પ્રતિ ટ્રાન્ઝેક્શન વધારવાનો પ્રસ્તાવ છે.
તેમણે કહ્યું કે આ પગલું ઈ-મેન્ડેટના ઉપયોગને વધુ વેગ આપશે. અન્ય વિકાસમાં, રિઝર્વ બેંકે ફિનટેક ઇકોસિસ્ટમના વિકાસને વધુ સારી રીતે સમજવા અને સેક્ટરને ટેકો આપવા માટે ‘ફિનટેક રિપોઝીટરી’ની સ્થાપના કરવાની પણ જાહેરાત કરી હતી.
તેમણે કહ્યું, ‘રિઝર્વ બેંક ઇનોવેશન હબ એપ્રિલ 2024 અથવા તે પહેલાં તેની કામગીરી શરૂ કરશે. ફિનટેક્સને સ્વૈચ્છિક રીતે આ રિપોઝીટરીને સંબંધિત માહિતી પ્રદાન કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે.
ભારતમાં બેંકો અને NBFCs જેવી નાણાકીય સંસ્થાઓ ફિનટેક સાથે વધુને વધુ ભાગીદારી કરી રહી છે. દાસે એમ પણ કહ્યું કે કેન્દ્રીય બેંક ભારતમાં નાણાકીય ક્ષેત્ર માટે ક્લાઉડ સુવિધા સ્થાપવા પર કામ કરી રહી છે. બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓ ડેટાની સતત વધતી જતી રકમ જાળવી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે તેમાંના ઘણા આ હેતુ માટે ક્લાઉડ સુવિધાઓનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે.
તેમણે કહ્યું, ‘રિઝર્વ બેંક આ હેતુ માટે ભારતમાં નાણાકીય ક્ષેત્ર માટે ક્લાઉડ સુવિધા સ્થાપવા પર કામ કરી રહી છે.’ તેમણે કહ્યું કે આવી સુવિધા ડેટાની સુરક્ષા, અખંડિતતા અને ગોપનીયતામાં વધારો કરશે. તે બહેતર માપનીયતા અને વ્યવસાય સાતત્યની સુવિધા પણ આપશે. દાસે જણાવ્યું હતું કે ક્લાઉડ સુવિધા મધ્યમ ગાળામાં તબક્કાવાર રીતે શરૂ કરવાનો ઈરાદો છે.