હિન્દુ પંચાંગ મુજબ આજથી એટલે કે 22 નવેમ્બર બુધવારથી પંચકની શરૂઆત થઈ ગઈ છે. તુલસી વિવાહ બીજા દિવસે એટલે કે આવતીકાલે ગુરુવારે છે. વાસ્તવમાં પંચકમાં શુભ કાર્ય વર્જિત માનવામાં આવે છે.
પરંતુ આ વખતે તુલસી વિવાહ એટલે કે દેવ ઉઠની એકાદશી પણ પંચકની મધ્યમાં આવી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે આ સમયગાળા દરમિયાન કોઈ શુભ કાર્ય કરી શકાય છે કે કેમ. જાણીએ પંચક અંગેના શાસ્ત્રોક્ત આધાર જ્યોતિષજ્ઞ ધ્યાનગુર દિવ્યાંગ ભટ્ટ પાસેથી. પરંતુ આ વખતે જોવાની વાત એ રહેશે કે માતા તુલસી અને ભગવાન શાલિગ્રામના લગ્ન પંચકમાં થશે.
જ્યોતિષજ્ઞ ધ્યાનગુરુના જણાવ્યા અનુસાર પંચક આ મહિનામાં એટલે કે નવેમ્બરમાં તુલસી વિવાહના બે દિવસ પહેલા શરૂ થઈ ગયું છે. આ વર્ષે તુલસી વિવાહ એટલે કે દેવ ઉઠની એકાદશી 23-24 નવેમ્બરે છે. એટલે કે આના બે દિવસ પહેલા 21મી નવેમ્બરથી પંચક શરૂ થઈ ગયું છે. આવતીકાલે 21મી નવેમ્બરે બપોરે 1.17 વાગ્યાથી પંચકો શરૂ થઈ ગયું છે. જે 24 નવેમ્બરે સાંજે 4:09 કલાકે સમાપ્ત થશે.
હિંદુ પંચાંગ મુજબ આ વખતે નવેમ્બરમાં મંગળવારથી પંચક શરૂ થઈ ગયા છે. તેથી આ વખતના પંચકને અગ્નિ પંચક કહેવામાં આવશે. પંચક કયા દિવસોથી શરૂ થાય છે તેના આધારે નામ આપવામાં આવે છે.
જ્યોતિષીઓના મતે પંચક પાંચ દિવસની અવધિનું કહેવાય છે, પરંતુ જ્યોતિષની ગણતરી પ્રમાણે નક્ષત્ર સાડા ચાર દિવસના હોય છે. જેમાંથી ઘનિષ્ઠ નક્ષત્રની અડધા નક્ષત્રની ગણતરી થાય છે. આ પછી ચાર નક્ષત્રોની ગણતરી કરીને પંચકની રચના થાય છે.
જ્યોતિષ શાસ્ત્રમાં કેટલાક નક્ષત્રોને અત્યંત અશુભ માનવામાં આવે છે અને તેમાં કોઈ શુભ કાર્ય શરૂ થતું નથી. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર ધનિષ્ઠા, શતભિષા, પૂર્વા ભાદ્રપદ, ઉત્તરા ભાદ્રપદ અને રેવતી સહિત પાંચ નક્ષત્રોનો સંયોગ અત્યંત અશુભ માનવામાં આવે છે.
જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર કુંભ અને મીન રાશિમાં ચંદ્રનું સંક્રમણ ગોચર પંચક કહેવાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો પંચક દરમિયાન પરિવારના કોઈ સભ્યનું મૃત્યુ થાય છે તો પરિવારને પણ મૃત્યુની પીડા સહન કરવી પડે છે.
પંચાંગ અનુસાર જો પંચક રવિવારે પડે તો તેને રોગ પંચક કહેવાય છે અને જો સોમવારે પડે તો તેને રાજ પંચક કહેવાય છે. એ જ રીતે જો પંચક મંગળવારે પડે તો તેને અગ્નિ પંચક કહેવાય છે અને જો શુક્રવારે પડે તો તેને ચોર પંચક કહેવાય છે. જ્યારે શનિવારે પડતું પંચક મૃત્યુ પંચક કહેવાય છે. આ સિવાય બુધવાર અને ગુરુવારને સોમવાર અને મંગળવારના પંચક ગણી શકાય.