દરેક વ્યક્તિ પોતાની આજીવિકા મેળવવા માટે કોઈને કોઈ વ્યવસાય કરે છે. લોકો નોકરી કે ધંધો કરે છે અને તેમાંથી થતી આવકથી પોતાની જરૂરિયાતો પણ પૂરી કરે છે. પરંતુ લોકો આ માત્ર તેમની કમાણીથી જ નથી કરતા, પરંતુ લોકો ભવિષ્ય માટે બચત પણ કરે છે. દરેક વ્યક્તિ પાસે બચત કરવાની પોતાની અલગ અલગ રીતો હોઈ શકે છે. જેમ કે- કોઈ કોઈ સ્કીમમાં પૈસા રોકે છે, તો કોઈ શેર માર્કેટ કે SIP વગેરેમાં પૈસા રોકે છે. તેવી જ રીતે, ઘણા લોકો બેંકમાં પૈસા રાખીને બચત કરે છે. પરંતુ જરા વિચારો કે જો ખાતાધારકનું કોઈ કારણસર મૃત્યુ થાય તો બેંકમાં રાખેલા આ પૈસા પર કોનો હક રહેશે એટલે કે આ પૈસા કોને મળશે? તો ચાલો આ પ્રશ્નનો જવાબ શોધવાનો પ્રયાસ કરીએ…
ધારો કે જો કોઈ બેંક ખાતામાં નોમિની ન કરવામાં આવે અને આવી સ્થિતિમાં ખાતાધારકનું મૃત્યુ થાય, તો જે કોઈ આ પૈસાનો દાવો કરે છે તેણે લાંબી કાનૂની પ્રક્રિયામાંથી પસાર થવું પડશે.
નિયમો અનુસાર, જો નોમિની બેંક ખાતામાં ઉમેરવામાં આવ્યો નથી, તો પૈસાનો દાવો કરનાર વ્યક્તિએ બેંકને ઇચ્છા અથવા ઉત્તરાધિકાર પ્રમાણપત્ર બતાવવું પડશે. બેંક સંપૂર્ણ તપાસ કરે છે અને સાચી જણાય તો જ પૈસા આપે છે.
જો કોઈ વ્યક્તિનું બેંક સાથે સંયુક્ત બેંક ખાતું હોય અને કોઈ એક ખાતાધારકનું કોઈ કારણસર મૃત્યુ થઈ જાય, તો બીજી વ્યક્તિ બેંક ખાતામાંથી પૈસા ઉપાડી શકે છે. બસ આ માટે તમારે તમારા બીજા ખાતાધારકનું મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર બેંકને બતાવવું પડશે. આ પછી બેંક સંયુક્ત ખાતામાંથી તે વ્યક્તિનું નામ કાઢી નાખે છે.
જો તમે પહેલાથી જ તમારા બેંક ખાતામાં નોમિની ઉમેર્યું છે, તો ખાતાધારકના મૃત્યુ પર, નોમિનીનો તેના બેંક ખાતામાં રાખવામાં આવેલા પૈસા પર અધિકાર છે. ફક્ત આ માટે, નોમિનીએ બેંકમાં ખાતાધારકના મૃત્યુ પ્રમાણપત્રની અસલ નકલ બતાવવી પડશે અને બે સાક્ષીઓની પણ જરૂર પડશે.
