ભારતમાં, 15 ઓગસ્ટને બ્રિટિશ ગુલામીમાંથી આઝાદીની તારીખ તરીકે યાદ કરવામાં આવે છે. આજે આપણો દેશ આઝાદીની 78મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી કરી રહ્યો છે. આખો દેશ દેશભક્તિના રંગમાં રંગાઈ ગયો છે. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે આપણા પાડોશી દેશ બાંગ્લાદેશમાં આ દિવસે શોકનું વાતાવરણ છે. 15 ઓગસ્ટ એ બાંગ્લાદેશમાં રાષ્ટ્રીય શોક દિવસ છે. જો કે આ વખતે રાજકીય સંકટથી ઘેરાયેલા આ દેશની નવી વચગાળાની સરકારે આમ ન કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. ચાલો જાણીએ કે 15 ઓગસ્ટે બાંગ્લાદેશમાં શોકનું વાતાવરણ કેમ હતું અને આ વખતે આવો બદલાવ કેમ આવ્યો.
બાંગ્લાદેશમાં અઠવાડિયાના વિદ્યાર્થીઓના આંદોલન પછી, શેખ હસીનાએ 5 ઓગસ્ટના રોજ વડા પ્રધાન પદ પરથી રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું અને સેનાના દબાણ હેઠળ દેશ છોડવો પડ્યો હતો. આ પછી 13 ઓગસ્ટે શેખ હસીનાએ પોતાનું મૌન તોડ્યું અને તેમનું એક નિવેદન તેમના પુત્ર સજીબ વાજિદ જોય દ્વારા દુનિયા સામે આવ્યું. જેમાં તેમણે બાંગ્લાદેશના લોકોને 15 ઓગસ્ટને રાષ્ટ્રીય શોક દિવસ તરીકે ઉજવવાની અપીલ કરી હતી. તમને જણાવી દઈએ કે આ દિવસે 1975માં શેખ હસીનાના પિતા અને 1971માં બાંગ્લાદેશની આઝાદીની ચળવળનું નેતૃત્વ કરનાર દેશના પહેલા શેખ મુજીબુર રહેમાનની હત્યા કરવામાં આવી હતી. મુજીબુર રહેમાનને બાંગ્લાદેશના રાષ્ટ્રપિતા પણ કહેવામાં આવે છે.
હસીનાની અપીલ પહેલા આદેશ આવ્યો
પરંતુ, શેખ હસીનાની અપીલના થોડા કલાકો પહેલા, નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા મોહમ્મદ યુનુસની આગેવાની હેઠળની બાંગ્લાદેશની વચગાળાની સરકારે 15 ઓગસ્ટની રાષ્ટ્રીય રજા રદ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. આ અંગે, મુખ્ય સલાહકાર દ્વારા જારી કરવામાં આવેલી અખબારી યાદીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, સલાહકારોની પરિષદ અને રાજકીય પક્ષો સાથે ચર્ચા કર્યા પછી 15 ઓગસ્ટની રાષ્ટ્રીય રજા રદ કરવાનો નિર્ણય સર્વસંમતિથી લેવામાં આવ્યો છે. હવે આપણે બાંગ્લાદેશમાં 15 ઓગસ્ટને રાષ્ટ્રીય રજા તરીકે જાહેર કરવા પાછળના ઈતિહાસ અને મોહમ્મદ યુનુસની સરકાર દ્વારા આવો નિર્ણય લેવા માટે જવાબદાર હોઈ શકે તેવા સંભવિત કારણો જોઈએ.
કેવી રીતે થઈ હતી શેખ મુજીબુર રહેમાનની હત્યા?
શેખ મુજીબુર રહેમાને આઝાદીની લડાઈનું નેતૃત્વ કર્યું હતું જેમાં પાકિસ્તાનને બે ભાગમાં વહેંચવામાં આવ્યું હતું અને પૂર્વ પાકિસ્તાન એક નવો દેશ બન્યો હતો જેને બાંગ્લાદેશ નામ આપવામાં આવ્યું હતું. 15 ઓગસ્ટ 1975ના રોજ, બાંગ્લાદેશી સેનાના કેટલાક અધિકારીઓએ બળવો કર્યો અને મુજીબુર રહેમાનના નિવાસસ્થાન પર હુમલો કર્યો. સવારે લગભગ 5.30 વાગ્યે, જ્યારે ત્યાં હાજર રક્ષકોએ ધ્વજ ફરકાવવાનું શરૂ કર્યું, ત્યારે હુમલાખોરો નિવાસસ્થાનની અંદર પ્રવેશ્યા. તેઓએ મુજીબુર રહેમાનને જોતા જ તેના પર ગોળીબાર કર્યો હતો. તેને 18 ગોળીઓ વાગી હતી. આ હુમલામાં તેમની પત્ની શેખ ફઝિલાતુન્નિસા, તેમના પુત્રો શેખ કમાલ, શેખ જમાલ અને શેખ રસાલ, તેમની વહુ સુલતાના કમાલ અને રોઝી જમાલ પણ માર્યા ગયા હતા.
માત્ર શેખ હસીના અને બહેન રેહાના બચી ગયા હતા
આ હુમલામાં તેમની બે પુત્રીઓ શેખ હસીના અને શેખ રેહાના જ બચી હતી. હુમલા સમયે બંને જર્મનીમાં હતા. મુજીબુર રહેમાનની હત્યાએ બાંગ્લાદેશનો ઈતિહાસ કાયમ માટે બદલી નાખ્યો. આ હત્યાકાંડ માટે જવાબદાર પાંચ અધિકારીઓને 35 વર્ષ પછી 2010માં મૃત્યુદંડની સજા આપવામાં આવી હતી. અગાઉ 1996માં સત્તામાં આવ્યા બાદ હસીનાના નેતૃત્વવાળી અવામી લીગ પાર્ટીએ 15 ઓગસ્ટને રાષ્ટ્રીય શોક દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો હતો. 2001 માં, તેને બાંગ્લાદેશ નેશનલ પાર્ટી (BNP) અને જમાત-એ-ઈસ્લામીની ગઠબંધન સરકાર દ્વારા રદ કરવામાં આવી હતી. પરંતુ 2008માં હાઈકોર્ટના આદેશ બાદ 15મી ઓગસ્ટના રોજ ફરી એ જ દરજ્જો મળ્યો હતો.
વચગાળાની સરકારે આ નિર્ણય કેમ લીધો?
ત્યારથી, દર વર્ષે 15 ઓગસ્ટના રોજ બાંગ્લાદેશમાં જાહેર રજા છે અને કાળો ધ્વજ રાષ્ટ્રધ્વજ સાથે અડધા માસ્ટ પર જોવા મળે છે. પરંતુ આ વર્ષે ચિત્ર બદલાયું છે અને પ્રશ્ન એ ઊભો થયો છે કે વચગાળાની સરકારે 15મી ઓગસ્ટની રજા કેમ રદ કરી? એક વર્ગનું માનવું છે કે જનતાની ભાવનાઓને ધ્યાનમાં રાખીને આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. ત્યાંના લોકો શેખ હસીના પ્રત્યે નારાજ છે. આ ગુસ્સાની ઝલક શેખ મુજીબુર રહેમાનને સમર્પિત બંગબંધુ મેમોરિયલ મ્યુઝિયમમાં જોવા મળી જ્યારે વિરોધીઓએ તેને લૂંટી અને આગ લગાવી દીધી. આંદોલનકારીઓ અહીં જ અટક્યા નહોતા. તેણે દેશની રાજધાની ઢાકામાં મુજીબુર રહેમાનની પ્રતિમાને પણ તોડી પાડી હતી.
