દર વર્ષે નેશનલ ક્રાઈમ રેકોર્ડ બ્યુરો (NCRB) તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં અપરાધ સંબંધિત માહિતી એકત્રિત કરીને ‘ભારતમાં અપરાધ’ નામની પુસ્તિકા બહાર પાડે છે. આમાં એક લાખની વસ્તીની તુલનામાં ગુનાઓની સંખ્યાને ક્રાઇમ રેટ કહેવામાં આવે છે. ‘ક્રાઈમ ઈન ઈન્ડિયા 2021’ના ડેટા અનુસાર, રાષ્ટ્રીય સરેરાશની સરખામણીએ ગુજરાતમાં વિવિધ પ્રકારના ગુનાઓમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલની સરકાર અને મજબૂત નેતૃત્વ દ્વારા કરાયેલા નોંધપાત્ર કાયદાકીય સુધારાને કારણે આ શક્ય બન્યું છે.
હત્યા, હત્યાનો પ્રયાસ, બળાત્કાર, અપહરણ અને લૂંટ જેવા હિંસક ગુનાઓના કિસ્સામાં, ગુજરાતમાં ગુનાનો દર 11.9 છે, જે દેશના અપરાધ દર 30.2 કરતા ઘણો ઓછો છે. તદુપરાંત, ગુજરાતમાં વર્ષ 2021માં હત્યાના ગુનાનો દર 1.4 છે, જે રાષ્ટ્રીય સરેરાશ 2.1 કરતા ઓછો છે. અપહરણના ગુનાઓ માટે ગુજરાતમાં ગુનાખોરીનો દર 2.3 છે, જે રાષ્ટ્રીય સરેરાશ 7.4 કરતા ઓછો છે.
ગુજરાતમાં અપહરણના ગુનાઓના વલણ પર નજર કરીએ તો તેમાં પાછલા વર્ષોની સરખામણીએ સતત ઘટાડો નોંધાયો છે. આ આંકડો વર્ષ 2018માં 3.0, 2019માં 2.7 અને વર્ષ 2021માં 2.3 હતો. મહિલાઓ સામેના ગુનાના સંદર્ભમાં ગુજરાતનો ક્રાઈમ રેટ 22.1 છે, જે અખિલ ભારતીય ક્રાઈમ રેટ 64.5 કરતા ઘણો ઓછો છે. આસામ (168.3), દિલ્હી (147.6), તેલંગાણા (119.7), રાજસ્થાન (105.4), પશ્ચિમ બંગાળ (74.6) અને કેરળ (73.3) જેવા અન્ય રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની સરખામણીએ ગુજરાતમાં મહિલાઓ સામેના ગુનાનો દર ઘણો ઓછો છે. છે. નોંધપાત્ર સુધારામાં, રાષ્ટ્રીય સરેરાશ 80.5ની સરખામણીએ ગુજરાતમાં માનવ શરીર (હત્યા, હત્યાનો પ્રયાસ, ગંભીર ઇજા અને બળાત્કાર વગેરે)ના કેસોમાં 28.6 નો અપરાધ દર છે. આ પ્રકારના ગુનાના દરમાં ગુજરાત કુલ 36 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં 31મા ક્રમે છે. ચોરીના ગુનામાં ગુજરાતનો ક્રાઈમ રેટ 15.2 છે જે રાષ્ટ્રીય ક્રાઈમ રેટ 42.9 કરતા ઘણો ઓછો છે અને આ યાદીમાં ગુજરાત 27મા ક્રમે છે.
કાયદામાં સુધારા અને ટેક્નોલોજીના ઉપયોગથી પરિણામ: રાજ્યમાં નવા કાયદા બનાવવામાં આવ્યા છે અને જૂના કાયદાઓમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. ગુજકોટ, જમીન પચાવી પાડવા સામેનો કાયદો, ક્રિમિનલ એમેન્ડમેન્ટ એક્ટમાં ફાંસીની સજાની જોગવાઈ, ચેઈન સ્નેચિંગ અને માનવ તસ્કરી જેવા ગુનાઓના કાયદામાં સજાના ધોરણોમાં વધારો વગેરેને કારણે ગુનેગારોમાં ભયનો માહોલ વધ્યો છે અને આ કારણે ગુનામાં ઘટાડો થયો છે. આ ઉપરાંત પોલીસ વિભાગ દ્વારા ટેકનોલોજીનો મહત્તમ ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે.
‘વિશ્વાસ પ્રોજેક્ટ’ અંતર્ગત તમામ જિલ્લાઓમાં 7 હજારથી વધુ સીસીટીવી કેમેરા કાર્યરત કરવામાં આવ્યા છે. 41 શહેરોમાં ટ્રાફિકના નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરવા બદલ વાહનચાલકોને ઈ-ચલણ જારી કરવાની કામગીરી શરૂ કરવામાં આવી છે. એટલું જ નહીં, પોકેટકોપ, ઈ-ગુજકોપ અને ડ્રોન કેમેરાના ઉપયોગથી નાગરિકોની સુવિધામાં વધારો થયો છે અને 1091 મહિલા હેલ્પલાઈન, 181 અભયમ હેલ્પલાઈન, 1096 જીવન આસ્થા હેલ્પલાઈન, 100 પોલીસ હેલ્પલાઈન અને 1095 ટ્રાફિક હેલ્પલાઈન દ્વારા નાગરિકોની સુવિધામાં વધારો થયો છે. નાગરિકોની સુવિધામાં વધારો અને ગુનાખોરીને રોકવામાં મદદ મળી છે.
