આજના આધુનિક વિશ્વમાં માણસ મોબાઈલ ફોન અને ટીવીથી અંતર રાખવાની કલ્પના પણ કરી શકતો નથી. બાળકો, વૃદ્ધો, યુવાનો, મહિલાઓ અને પુરૂષો દરેક એક રીતે તેના વ્યસની બની ગયા છે. એવું નથી કે લોકો સમજી શકતા નથી કે તેઓ આ વ્યસનનો શિકાર બની રહ્યા છે. બધું જાણવા અને સમજવા છતાં લોકો મોબાઈલ અને ટીવીનો આડેધડ ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. જો કે, મહારાષ્ટ્રના સાંગલી જિલ્લાના વડગાંવની વાત જરા જુદી છે. અહીં દરરોજ સાંજે સાત વાગ્યે સાયરન વાગે છે. સાયરનનો અવાજ એ ગ્રામજનોને તેમના મોબાઈલ ફોન અને ટીવી સેટ તરત જ બંધ કરવાનો આદેશ છે. બરાબર દોઢ કલાક પછી એટલે કે સાંજે સાડા આઠ વાગે ફરી ગ્રામ પંચાયતની સાયરન વાગે છે. આ વખતે સાયરનનો અવાજ એટલે ગામડાના લોકો ફરી મોબાઈલ ફોન અને ટીવી સેટ ચાલુ કરી શકશે.
આ ગામના વડા વિજય મોહિતેના કહેવા પ્રમાણે, તેમણે સ્વતંત્રતા દિવસના એક દિવસ પહેલા એટલે કે 14 ઓગસ્ટે નિર્ણય લીધો હતો કે હવે આ વ્યસનને ડામવાની જરૂર છે. હાલમાં સાયરનના અવાજથી ટીવી સેટ અને મોબાઈલ ફોન બંધ થઈ જાય છે. જોકે, ગામના લોકોને સમજાવવું અને સમજવું સહેલું ન હતું. સાંગલીના વડગાંવની વસ્તી લગભગ ત્રણ હજાર છે. આ ગામના મોટાભાગના લોકો ખેતી સાથે સંકળાયેલા છે અથવા સુગર મિલમાં કામ કરે છે.
વડગાંવના ગામના વડા વિજય મોહિતેના જણાવ્યા અનુસાર, અહીંના બાળકો કોરોના દરમિયાન ટીવી અને ઓનલાઈન ક્લાસ માટે મોબાઈલ ફોન પર નિર્ભર થઈ ગયા હતા. જો કે સરકારે શાળાઓ ખોલતા જ બાળકો શાળાએ જવા લાગ્યા હતા. આ દરમિયાન બાળકોની દિનચર્યામાં મોટો ફેરફાર જોવા મળ્યો હતો. એવું બનતું હતું કે શાળાએથી પાછા આવતાં જ બાળકો કાં તો મોબાઈલ લઈને બેસી જતા હતા અથવા તો ટીવી જોવામાં વ્યસ્ત થઈ જતા હતા. સ્થિતિ એવી હતી કે બાળકો, મોટાઓ પણ મોબાઈલમાં મશગૂલ થઈ જતા હતા. જેના કારણે તેમની વચ્ચે પરસ્પર વાતચીતની પ્રક્રિયા પણ સમાપ્ત થઈ રહી હતી.
ગામની મહિલાઓ પણ આ બાબતની નોંધ લેતી હતી. ગામની વંદના મોહિતે કહે છે કે તેને તેના બે બાળકોને સાચવવામાં મુશ્કેલી થઈ રહી હતી. વાસ્તવમાં, તેના બંને બાળકો કાં તો મોબાઈલ ફોનમાં સંપૂર્ણપણે વ્યસ્ત રહેતા હતા અથવા ટીવી જોવા માટે સમયને ઉપયોગમાં લેતા હતા. તેમના કહેવા પ્રમાણે, જ્યારથી આ નિયમ શરૂ થયો છે ત્યારથી મારા પતિ માટે કામ પરથી પાછા ફરવાનું અને બાળકોને અભ્યાસ કરાવવાનું સરળ બની ગયું છે. જેના કારણે હવે હું રસોડામાં પણ આરામથી કામ કરી શકું છું.
પંચાયતના નિર્ણયની ગામડા માટે સકારાત્મક અસર હોવા છતાં તેનો અમલ કરવો એટલો સરળ ન હતો. મોબાઈલ ફોન અને ટીવી જોવાના ટેવાયેલા ગામલોકોને જ્યારે આ મુદ્દો સૌપ્રથમ મૂકવામાં આવ્યો, ત્યારે પુરુષોએ તેને હસી કાઢ્યો. તેમ છતાં પંચાયતે હાર માની ન હતી.તેઓએ ગામની મહિલાઓને એકઠી કરી હતી. મહિલાઓ સમજી રહી હતી કે જો આવું જ ચાલતું રહેશે તો તેઓ પણ ટીવી સિરિયલો જોવાની લત લાગી શકે છે. ગામની મહિલાઓ સંમત થઈ કે આખા ગામમાં થોડા કલાકો માટે મોબાઈલ ફોન અને ટીવી સેટ બંધ રાખવા જોઈએ.
આ પછી પંચાયતે બીજી બેઠક બોલાવી. જેમાં ગામના મંદિરની ટોચ પર સાયરન લગાવવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. બાદમાં, થોડો સમય તો સાયરન વાગતાની સાથે જ પંચાયતના સભ્યો અને ગ્રામજનોના જૂથોએ ગામમાં ચક્કર લગાવવા પડ્યા હતા અને લોકોને તેમના મોબાઈલ અને ટીવી બંધ કરવા કહેવું પડ્યું. જોકે, હવે આ ઝુંબેશ ફળીભૂત થઈ રહી છે અને લોકો માટે પ્રેરણાદાયી પણ
